Łapszanka

Można powiedzieć, że Łapszanka to XVII-wieczna wieś położona na krańcu polskiego Spisza. Powstała ona jako osada o charakterze pasterskim. Jej typ zabudowania stanowi wąska ulicówka biegnąca doliną. Zadziwia jej długość, rozciągliwość i strome położenie. Warto jednak spacerem przemierzyć całą wieś, ponieważ po „wdrapaniu” się na wierch Łapszanki spacerowicza czeka nagroda w postaci zapierającego dech w piersiach widoku – panoramy Tatr Wysokich oraz Tatr Bielskich z dumnie wypiętrzonym, najwyższym ich szczytem – Hawraniem (2 154 m n.p.m.). Podziwiając krajobraz, nie sposób nie zauważyć stojącej obok kapliczki Matki Boskiej Częstochowskiej, która stała się niejako znakiem rozpoznawczym wsi. Kapliczka ta została ufundowana przez miejscową rodzinę Sołtysów w 1928 r. Powodem jej wzniesienia był fakt, iż mieszkańcy górnej części wsi byli znacznie oddaleni od kościoła, a kapliczka stwarzała miejsce do wspólnej modlitwy. Z uwagi na to, że kościół filialny parafii Łapsze Wyżne został wybudowany w Łapszance dopiero w roku 1909, niewielkie kapliczki rozsiane po wsi i odprawiane przy nich nabożeństwa stanowiły częstą praktykę. Należy też zaznaczyć, że wspomniana kapliczka na wierchu Łapszanki nazywana jest kaplicą loretańską, posiada bowiem sygnaturkę z dzwonkiem, używaną, chcąc uchronić się przed skutkami niszczącej burzy. Przestano z niej korzystać po śmiertelnym wypadku mającym miejsce w roku 1967, podczas którego mężczyznę raził piorun.
Nieopodal Łapszanki leży także najwyższy szczyt polskiego Spisza – Kuraszowski Wierch, choć mówi się ostatnio, że o kilkanaście centymetrów wyprzedza go leżący tuż obok Dudasowski Wierch. Mimo że na sam szczyt Kuraszówki nie prowadzi żaden konkretnie wytyczony szlak, można go zdobyć, korzystając z jednej z dróżek polnych wytyczonych przez miejscowych gospodarzy. Dodatkową motywację poznania tego wzniesienia może stanowić legenda, według której we wnętrzu góry ukryte są skarby zbójników. Po drodze koniecznie trzeba też obejrzeć zachowane tam okopy z okresu II wojny światowej.
Łapszanka na tle innych spiskich miejscowości, wraz z sąsiednimi Rzepiskami, cieszy się także opinią wsi, w której najdłużej zachował się rozbudowany system ludowych wierzeń i magii. Mimo upływu czasu i szybko postępującego rozwoju technologicznego, rozmawiając z najstarszymi mieszkańcami, wciąż można poznać fascynujące podania i sposób postrzegania świata Spiszaków. Ponadto Łapszanka nadal zachowuje naturalny i tradycyjny cykl życia, tworzy także oazę dla poszukujących ucieczki od zgiełku i życia w nieustannym pośpiechu. Lokalna tradycja podtrzymywana jest dzięki pokoleniowym przekazom, sprzyja temu także działający w Łapszance dziecięcy zespół regionalny „Torecki”.
Bliskość granicy słowackiej daje natomiast możliwość poznania sąsiedzkiej Osturni i zaznajomienia się z oryginalnie zachowaną architekturą drewnianą, tworzącą niejako żywy skansen.
Miejsca warte zobaczenia w Łapszance możesz też zwiedzić, spacerując po szlakach wytyczonych przez QUEST!

Literatura
Kapliczki polskiego i słowackiego Spisza, oprac. E. Łukuś, J. Żołądek, G. Kubal, Łapsze Niżne 2007.